Lawenda

Znamy jej intensywny zapach i fioletowy kolor kwiatów, lawenda, bo o niej mowa jest częstym gościem naszych ogródków. Ale czy znamy jej inne właściwości poza pięknym wyglądem i zapachem?

Lawenda

Starożytni Rzymianie uznawali lawendę za roślinę leczniczą i antyseptyczną, odstraszającą szkodliwe owady. Wykorzystywali ją także podczas prania jako środek zapachowy. Grecki lekarz zauważył, że lawenda stosowana wewnętrznie pomaga w niestrawności, bólach głowy i gardła. Zewnętrznie można ją stosować do dezynfekcji ran i oparzeń oraz w leczeniu dolegliwości skórnych. Rzymscy żołnierze zabierali ze sobą lawendę na wyprawy wojenne w celu leczenia nią ran. Lawenda w Rzymie była stosowana do odkażania pokoi, w których znajdowali się chorzy oraz jako kadzidło w ceremoniach religijnych. Grecki pisarz zauważył, że lawenda przynosi ulgę osobom z zaburzeniami miesiączkowania, nerek, żołądka oraz mającym żółtaczkę i obrzęki. Olejek z lawendy był wykorzystywany przez Rzymian do perfumowania włosów, ciała, sztandarów wojskowych oraz domów. Bukiet lawendy wisiał koło łóżka aby wzbudzać namiętność.
Lawenda nie była zbyt popularna wśród średniowiecznych mnichów. Miała ograniczoną popularność w ogrodach klasztornych. Damy dworu wykorzystywały lawendę do różnego rodzaju rzeczy: umieszczano ją pod pościelą, używano do odświeżania powietrza. Tradycją było sadzenie lawendy  w pobliżu pralni aby po wypraniu położyć ubrania na krzewach lawendy, których zapach przechodził na ubrania. Królowa Elżbieta, która kochała lawendę, dodawała ją do herbaty aby niwelowała jej częste migreny. Lawenda jest jednym z najstarszych perfum używanych w Anglii. W XIIw. Hildegranda zauważyła, że olej z lawendy jest skuteczny w leczeniu wszy i pcheł.
 W renesansie była bardzo modna wśród pań. Kupowały one lawendę od ulicznych sprzedawców, którzy przynosili ją z Mitcham. Świeżą lawendę suszono i wkładano w muślinowe torby i wieszano w szafach. Używano jej do mycia ścian, mebli oraz umieszczano w prasach lnianych. Używano jej także jako perfum, robiono potpourii, mydło oraz miała kluczowe miejsce w apteczkach domowych. Mniejsze torebki młode kobiety nosiły w swoich dekoltach aby przyciągnąć adoratorów.
Jeden z twórców współczesnej aromaterapii, sprawdził na własnej skórze właściwości lecznicze lawendy. Pewnego dnia mocno poparzył rękę podczas pracy w swoim laboratorium. Do leczenia używał olejku lawendowego, który niwelował ból i pieczenie oraz spowodował, że rana zagoiła się bez blizn oraz bez wdania się infekcji. W dzisiejszych czasach lawenda jest wykorzystywana jako łagodny środek nasenny, łagodzący stres i pomagający w stanach depresyjnych. Jest również stosowana jako herbata, do okładów na rany. 

Obraz shell_ghostcage z Pixabay

Lawenda - właściwości i zastosowanie

O walorach ozdobnych decydują kwiaty lawendy, które możemy podziwiać od połowy czerwca do września. Umieszczone są na długich i cienkich szypułkach, mogą kołysać się delikatnie na wietrze, rozsiewając upajający zapach. Najczęściej mają barwę niebieską lub fioletową ale w zależności od gatunku i odmiany lawendy, kwiaty mogą być też białe lub różowe.
Kosmetyczne właściwości lawendy są związane głównie z wpływem olejku lawendowego na zmiany skórne. Zawarte w nim substancje, wspomagają zabliźnianie i leczenie różnego rodzaju zmian skórnych. Duża zawartość tanin (związków o właściwościach ściągających i wysuszających) wspomaga leczenie uszkodzeń skóry, np. oparzeń czy otarć. Napary z lawendy wspomagają zaś wchłanianie krwiaków i siniaków, co jest jedną z leczniczych właściwości lawendy. Poza leczeniem zmian skórnych, olejek lawendowy stosowany do inhalacji może działać wspomagająco w leczeniu przeziębień, zapaleń oskrzeli czy migdałków. Napary z kwiatów lawendy działają napotnie i rozgrzewająco.

Właściwości lawendy są też wykorzystywane w kuchni. Kwiaty i liście lawendy, ze względu na właściwości wspomagające trawienie, są doskonałą przyprawą do dań ciężkostrawnych - tłustych mięs i deserów. W letnie upalne wieczory, zarówno na ogrodowych rabatach, jak i uprawiana w donicach na balkonach i tarasach, lawenda jest stosowana jako skuteczny sposób na komary w ogrodzie. Swoim zapachem może też odstraszać mole odzieżowe. Jakby tego było mało, lawenda to także świetna roślina odstraszająca kleszcze oraz roślina odstraszająca mrówki. Jak się okazuje to, co dla nas pięknie wygląda i cudownie pachnie, nie jest lubiane przez uciążliwe insekty. A lawenda to jedna z nielicznych roślin, które działają na tak szerokie spektrum uciążliwych owadów. Oczywiście posadzenie 1 czy 2 lawend nie rozwiąże problemu ale jeśli posadzimy np. cały rządek lawendy wokół tarasu lub dosadzimy obok inne rośliny odstraszające insekty, możemy znacząco zmniejszyć liczebność komarów, kleszczy czy mrówek.

Miód lawendowy